جامعه شناسی و کاربرد آن به زبان ساده و بامثال (بخش4 از 4)
🔵 چند مفهوم زیر را درست بکار ببریم! و برای مطالعه ی عمیق در دنیای مجازی وقت بگذاریم!
🔵 4- انواع جامعه شناسی و کاربردهای آن
«در ایران،توهمات روشنفکری و سیاست، مزاحم دانش جامعه شناسی است. استادان ما خیلی دوست دارند روشنفکر جلوه کنند تا اینکه جامعه شناس جلوه کنند» اما واقعاً
جامعه شناسی چه نوع دانشی است و چه نوع دانشی را می تواند و باید تولید کند؟
این دانش در خدمت چه کسانی می تواند و باید قرار گیرد یا نگیرد؟
جامعه شناسی چه اهدافی را دنبال می کند و چه می خواهد؟
🔵 به زبان ساده و تمثیل، وقتی فردی می خواهد درباره خود، هویت، وضعیت جسمانی و روانی، بیماری و مشکلاتش بیشتر بداند یا نیاز به معالجه ی هر یک از این نیازمندی ها داشته باشد پیش مشاوران، متخصصان و روان کاوها می رود و یک سری مشاوره، آزمایش، نسخه پیچی و...انجام می شود. اما وقتی یک جامعه (شهر، کشور، قوم، ملت و...) می خواهد درباره کلیت و قوانین سیر تحولات گذشته تا آینده ی اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و...یا بیماری ها، آسیب ها و مسئله هایش بیشتر بداند یا نیاز به کنترل، پیشگیری و معالجه هر یک از این دغدغه ها و نیازمندی ها داشته باشد پیش جامعه شناسی می رود. بنابراین جامعه شناسی، گسترده، تاثیرگذار و ضروری است.
💥 تقسیم بندی های مختلفی با توجه به سطح کار، نوع فعالیت، روش بررسی و...از جامعه شناسی ارائه شده اما سعی بر آن است تا شناختی کلّی برای عموم ارائه گردد:
🚩 جامعه شناسی خُرد، صوری یا مَحض: عمدتاً به مسائلی با مقیاس کم و کوچک در ارتباطات افراد و جامعه می پردازد. مانند حسادت، ولخرجی، فرمانبری، مبادله، تضاد، رقابت.
🚩 جامعه شناسی متوسط، عمومی یا میانی: به امور وسیع تر و محصولاتِ فرهنگی، اجتماعی و تاریخ انسان می پردازد نه چندان ریزنگر است که فعالیت هایش مناسبتی و اقتضایی گردد و نه چندان کلان نگر که کلی گویی و ابهام به کارش وارد شود. سعی دارد تا بین نظریه و واقعیت پل ارتباطی مستمر بزند. مانند گروه، ساختار، آداب و رسوم.
🚩 جامعه شناسی کلان یا فلسفی: موضوع آن سرشت و طبیعت نوع بشری و سیر تحولات جوامع است. سعی بر کشف قوانین و ارائه پارادایم ها و حتی پیش بینی دارد مانند جبرگرایی فرهنگی، تضاد آشتی ناپذیر، ساختارگرایی جوامع.
🚩 جامعه شناسی معرفت: آیا و چگونه یک وضع اجتماعی خاص (مانند تورم، رکود، بی مسئولیتی) می تواند اندیشه ویژه خود (قبول مسئولیت برای پرکردن جیب خود، عدم پرداخت مالیات، دزدی و...) را پرورش دهد. مثلاً سد، در تولید آب نقشی ندارد بلکه تنها نتایج حاصل از فرآیند تولید آب را هدایت می کند.جامعه مانند سد در تولید ساختار منطقی معرفت نقشی ندارد بلکه تنها با دریچه هایش جلوی انتشار اجتماعی یک نظام معرفتی را می گیرد و یا آن را آزاد می کند.ابزار مناسبی برای تعیین شیوه انتشار و علل ظهور و سقوط نظام های معرفتی در عرصه اجتماعی است و با شعور جمعی یعنی معرفتی که نخبگان فرا می آورند سرو کار دارد.
🚩 جامعه شناسی حرفه‌ای یا علمی: دنبال تولید دانش و آموزش جامعه‌شناسی در محافل دانشگاهی با هدف بالا بردن سطح دانش و ارتقا جایگاه علمی است.
🚩 جامعه شناسی سیاستگذار: مخاطب خود را در نهادهای قدرت و ثروت می‌جوید و دانش خود را در خدمت اهداف دولت و بازار قرار می‌دهد و به سفارش آنها کار تحقیقاتی انجام می دهد و مشاوره به دولتمردان و اهل کسب وکار ارائه می کند.
🚩 جامعه شناسی انتقادی: دنبال به چالش کشیدن اندیشه‌های نظریِ مسلط و نقد پیش فرض‌های موجود درعلم موجود و به چالش کشاندن نهادهای سلطه است.
🚩 جامعه شناسی مردم دار: سعی می‌کند بدون ایجاد تضاد با نهادهای دولت و ثروت به ارتقاء آگاهی عمومی و ایجاد تغییرات در سطح جامعه مدنی بوسیله ابزارهایی مثل مردم نهادها، گفتگو و اجماع بپردازد.
🚩 جامعه شناسی بومی: بکارگیری اصول و روش جامعه شناسی در یافتن مسائل و دغدغه های محلی و بومی و ارائه تحلیل و راهکار در راستای پیشرفت، تغییر یا بهبود وضعیت موجود.
🚩 جامعه شناسی مکتبی، موضوعی یا رشته ای: در این رویکرد، تمرکز و تاکید بر روی یک رشته یا موضوع خاص است که از دیدگاه های مختلف خُرد و کلان و حرفه ای و تئوری پردازی علمی و.. به آن پرداخته می شود و به مرور زمان و انباشت مطالعات، به عنوان یک مکتب یا موضوع مستقل جلوه می یابد مانند جامعه شناسی دینی،فمنیسم،پزشکی.
🔵 این طبقه بندی بخاطر ساده فهمی شناخت از این علم است وگرنه ممکن است بخش زیادی از جامعه شناسی بومی شامل جامعه شناسی خُرد باشد.
1- پدیده های اجتماعی(Social phenomena)
2- مسئله اجتماعی(Social Problem)
3- گروه اجتماعی،رفتار جمعی، جماعت و عوام(Social group, behavior)
4- انواع جامعه شناسی وکاربردهای آن(types of Sociology)
💥 ورود به کانال 👈 👈 👈 👇
علاقه ام به بحث های گروهی و تخصصی به ویژه حوزه ی جامعه شناسی و پژوهشگری است. از منتقدان گرامی درخواست دارم مرا یاری و راهنمایی فرمایند. متشکرم.