برخی شرکت‌ها در پوشش فروش مناسبتی، انبارهایشان را از اجناس بنجل خالی می‌کنند

مناسبت ‌فروشی

رنگ می‌بازند و خاصیت‌شان را از دست می‌دهند، چون عده‌ای ارزش‌شان را نشانه گرفته‌اند. از مناسبت‌های تقویم حرف می‌زنیم، مناسبت‌هایی که انتخاب می‌شوند تا بازگو‌کننده ارزش و خواسته‌های یک ملت باشد، اما مدتی است عده‌ای سودجو از هر فرصتی استفاده می‌کنند تا آنها را به بازاری پرسود برای فروش اجناس بی‌کیفیت‌شان بدل کنند. نبود نظارت و بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول سبب شده مناسبت‌های تقویمی این روزها برای برخی شرکت‌ها و فروشندگان حکم آب گل‌آلود را پیدا کند. آنها در هر مناسبتی، مجموعه‌ای از کالاهای در انبار مانده یا تاریخ مصرف گذشته را به بازار سرازیر می کنند. حتی عرضه این کالاها در بسیاری از مواقع هیچ ارتباطی با مناسبت‌های تقویم نیز ندارد.

وعده‌های بنگاه‌های اقتصادی در زمان فروش‌های ویژه و مناسبتی، عموما عملیاتی نمی‌شود و هیچ مقامی نیست که پاسخ دهد، چرا یک بنگاه براحتی می‌تواند با تبلیغات دروغ مردم را فریب بدهد و از ارزش معنوی یک مناسبت بکاهد.

 

ضد تولید ملی

کارشناسان معتقدند با چنین فریبکاری‌هایی مردم جامعه متضرر و در دراز‌مدت نسبت به ارزش‌های جامعه بی‌تفاوت می‌شوند و اعتماد‌شان را نیز نسبت به تولید ملی از دست می‌دهند.هر چند فروش مناسبتی محدود به تولید کنندگان ایرانی نیست و بسیاری از اجناس خارجی نیز با تخفیف های دروغین و در مناسبت های بی ربط فروخته می شوند. جامعه‌شناسان از این می‌گویند که خلف وعده‌های تبلیغاتی که تاکیدشان بر مناسبت‌های تقویم است، آثار سوئی در جامعه دارد و تشدید اقدامات نظارتی، می‌تواند تا حدودی این مشکل را کم کند. ماه مبارک رمضان تنها مناسبتی نیست که مورد توجه بنگاه‌های اقتصادی برای نمایش فروش ویژه به آن توجه می‌شود. اعیاد مختلف و حتی مناسبت‌هایی مثل سالروز آزادسازی خرمشهر، بهانه‌هایی هستند که برخی بنگاه‌های اقتصادی ادعا می‌کنند به دلیل توجه‌شان به این مناسبت محصولاتشان را به شکل ویژه می‌فروشند. اما کالاهایی که در این مناسبت‌ها عرضه می‌شود، نه تنها هیچ سنخیتی با روح آن مناسبت ندارد بلکه هیچ تخفیف یا پیشنهاد ویژه ای هم در نظر گرفته نمی شود.

به عنوان مثال ماه رمضان ماه مهمانی خداست و قاعدتا مردم در این ماه به مسائل معنوی بیش از مسائل مادی توجه می‌کنند، اما شاهد هستیم که سیلی از تبلیغات فروش ویژه رمضان برای محصولات آرایشی یا خودروهای خارجی به راه می‌افتد. واردکنندگان خودرو برخی مدل‌های وارداتی را با حداقل تخفیف و بدون اعلام قیمت نهایی به مصرف‌کنندگان در این ماه عرضه می‌کنند و یا برخی خودروسازهای داخلی صرف فروش یک محصول را به عنوان یک امتیاز و هدیه مناسبتی در نظر می گیرند.

برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم با تبلیغات محلی، مواد غذایی را که یک روز به پایان تاریخ مصرف آنها باقی مانده است، چوب حراج می‌زنند.

به همین دلیل باید پرسید بهانه کردن مناسبت‌ها برای ارائه اجناس بی‌کیفیت یا بدون پشتوانه و گارانتی اقدام درستی است؟ یا این اقدامات در دراز‌مدت چه تاثیری بر جامعه خواهد داشت؟ سعید خراط‌ها، کارشناس مسائل اجتماعی در این باره به جام‌جم می‌گوید: برخی بنگاه‌های اقتصادی از بی‌اطلاعی مردم نسبت به مسائل اقتصادی سوء‌استفاده می‌کنند و دست به فریبکاری می‌زنند. آن‌طور که او می‌گوید این فریبکاری حتی از سوی برخی بانک‌ها با وعده قرعه‌کشی کلان هم دیده می‌شود و این روزها بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک نیز رفتار مشابهی دارند.

 

مرگ اعتماد

کارشناسان ضعف نظارت را عاملی می‌دانند که سبب شده است بر پایه آن تبلیغات دروغین شکل بگیرد. خراط‌ها یادآور می‌شود: رفتارهای اینچنینی عملا علم تبلیغات را زیر سوال برده است و مردم به وعده‌های بنگاه‌های اقتصادی درستکاری که می‌خواهند برای فروش کالاهایشان جایزه‌ای بگذارند هم اعتماد نخواهند کرد. به اعتقاد خراط‌ها با محقق نشدن وعده فروش‌های مناسبتی، اعتماد مردم نخستین چیزی است که فرو‌می‌ریزد. زیرا بنگاه‌های اقتصادی در بستر اعتماد مردم کار نمی‌کنند، بلکه از ناآگاهی مردم استفاده و زمینه فریب‌خوردن جامعه را فراهم می‌کنند. اگرچه انتظار می‌رود در دراز مدت مردم کمتر فریب تبلیغات دروغین فروش‌های مناسبتی را بخورند، اما این کارشناس آسیب‌های اجتماعی عنوان می‌کند: فریبکاران از فنون جدیدتری استفاده می‌کنند تا مردم را بفریبند.

منبع:

جام‌جم، روزنامه فرهنگی-اجتماعی صبح ایران (8خرداد1397) مناسبت‌فروشی، شماره پیاپی 5118، بخش جامعه، ص15

.