تلگرام. معایب و مزایا

شبکه های اجتماعی، پدیده ای نوظهور و فراگیر در عصر حاضر تمدن بشری اند که به یُمن فناوری ها و پیشرفت های اینترنت و برنامه نویسی توانسته است «دهکده جهانی» را به «هم منزلی» جهانی تبدیل کند و بُعد مسافت و زمان را در نقل و انتقال اخبار و اطلاعات و... به حداقل ممکن برسانند و کم کم، خود را از ابزاری منتقل کننده به اهرم قدرتی تعیین کننده در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی به جهانیان معرفی نمایند.

در این مقال و مجال، بحث از مقایسه هر یک از برنامه های شبکه های اجتماعی فراگیر، نیست بلکه تمرکز اصلی بر روی تلگرام و مزایا و معایب آن با توجه به جوّ جامعه ایرانی- اسلامی خودمان است.

عمده ترین مزایای تلگرام عبارت اند از:

1- در اختیار داشتن امکانات و ابزارهای سودمند نوشتاری، تصویری و ارسال فیلم بدون محدودیت وبا سرعت مناسب.

با توجه به پیشرفت هایی که طی چندسال اخیری که از عمر انواع شبکه های اجتماعی می گذرد، روی داده است می توان گفت که روز به روز بر قدرت خود و رفع معایب شبکه های اجتماعی مشابه، افزوده است چرا که بعضی از این نرم افزارها، صرفاً تصویری و برخی صرفاً نوشتاری و یا دارای فضایی غالب تصویری بودند. ایجاد تنوع در ارسال تصاویر استیکر نیز بر علاقمندی اقشار مختلف کاربران افزوده است.

2- امنیت و رمزگذاری، ذخیره سازی مطالب و محتوا، امکان جستجوی مخاطب ها و پیام ها، ایجاد کانال تبلیغ و اطلاع رسانی و همچنین به روزرسانی آن از دیگر مزایای درون- برنامه ای تلگرام می باشند.

3- تشکیل گروه و ایجاد مباحث چند نفری و همچنین راه اندازی کمپین های جهتمند از دیگر مزایای اصلی این برنامه می باشد که با توجه به نوع گروه و کاربری آن، می تواند در پیشبرد هدف آن، سودمند و کارامد باشد و جبران هزینه و زمان در مقیاس واقعی را بنماید.

اما در کنار این مزایای اصلی و برخی ریزمزایای دیگر،  می توان به برخی معایب نیز اشاره داشت. لازم به یاداوری است که برخی از این معایب، متوجه اصل نرم افزار و شبکه اجتماعی نیستند و مرتبط با طرز استفاده کاربر می باشد لذا معایب را در دو بخش نرم افزاری و کاربری بیان می داریم:

الف- معایب نرم افزاری

1- یکی از نیازهای اصلی کاربران، برقراری ارتباط تصویری با مخاطب یا مخاطبان خود است که تلگرام تاکنون از این امکان برخوردار نبوده و دارای مکالمه تصویری نمی باشد و مزید بر آن از فناوری مکان یابی مخاطبان و گروه یابی حسب موضوعات نیز بهره نمی گیرد.

2- بجز امکان حذف و اضافه کردن فرد و افراد، هیچ توانمندی و تفویض اختیار دیگری برای مدیر یک گروه وجود ندارد و مزاحمت و خرابکاری برخی اعضاء ناشناس سبب به هم ریختن گروه و بعضاً بی حرمتی به بقیه می گردد.مزید بر آن کَش های موجود سبب اشغال حافظه و فضا می گردد ودر نسخه های غیرموبایل، بسیاری از قابلیت ها نادیده گرفته شده اند.

ب) معایب کاربری

1-اتلاف وقت و زمان

یکی از باارزش ترین نعمت های ممکن برای هر انسانی، مدت زمان و طول عمری است که در اختیارش قرار دارد و هیچ ضمانت و پیش بینی در تداوم برخورداری از آن، در هیچ لحظه ای از زندگی، وجود ندارد. در بسیاری از آیات و احادیث هم بر استفاده درست و دانستن قدر زمان و سلامت و جوانی و... تاکید بسیار شده است. تلگرام با توجه به تعدد گروه ها و تنوع مطالبی که دارد، کاربر را با خود می کشد و بیش از حد نیاز و لزوم، وقت خود را به خوانش و بینش پست های متعدد اختصاص می دهد. این اتلاف وقت، مختص رده سنّی محدودی نیست و عمدتاً شامل اغلب رده های سنی و کاربران با مشاغل و مسئولیت های مختلف می باشد. مزید بر آنکه عده زیادی از کاربران دارای چندین اکانت و شماره در این فضا هستندو به وبگردی و پست خوانی و چت و انتشار تصاویر و فلیم های مختلف و ملوّن مشغول اند و بدون آگاهی جدی، آرام آرام، از لحظات پرارزش عمرشان کاسته می شود و به نفع تلگرام، خرج می گردند!

 

2-مخلوط راست و دروغ ها

بسیاری از مطالب و پست های شبکه های اجتماعی در حالت کلی و تلگرام به صورت خاص، از منابع و جانب موسسه ها و کشورهای مختلف به صورت جهت دهی شده و حتی ارزشی، تولید و منتشر می گردند. بسیاری از کاربران هم بدون توجه کافی به آنچه می بینند و می خوانند و بدون تفکر بر صحت و سقم آن، اقدام به اشتراک و بازنشر آن می کنند. این امر موجب، مخلوط شدن راست و دروغ ها با هم می شود  و در این میان با سوء استفاده از برخی مطالب علمی و اخلاقی، صدها مطلب غیر علمی و غیراخلاقی، گنجانده و منتشر می گردند. بدیهی است که با توجه به کثرت پیام ها، هر کاربری هم توانا و یارای آن نیست که تک تک پیام ها و پست ها را مطالعه نماید و به چالش صحت-سقم بکشاند فلذا کاربران زیادی از این مسیر، خواسته یا ناخواسته، مروّج شایعه ها، اکاذیب، مطالب جعل شده و... می گردند.

 

3- به نقل از نوشته حسنی (1394) به سبب اقدامات برخی از کاربران، حریم خصوصی بسیاری از افراد مورد تعرض قرار می گیرد؛ دسترسی غیرمجازسایرین ازطریق اینترنت به اطلاعات شخصی افراد نظیر فیلم ها یا عکس های خانوادگی و انتشار آن مصداق بارز نقض حریم خصوصی می باشد. نشر اکاذیب، افترا، اخاذی، کلاهبرداری های اینترنتی، هتک حیثیت افراد، ارتباطات منتهی به روابط نامشروع و اغفال و گمراهی افراد جهت سواستفاده های جنسی. همگی از جمله فعالیت های مجرمانه رایج در محیط های مجازی می باشد. به نظرمی رسد عدم آگاهی ازمتن قانون جرایم رایانه ای ازسوی کاربرانی که به فعالیتهای مخرب و مجرمانه می پردازند فضا را برای تحرکات هرچه بیشتراین افراد فراهم می کند تا دست به سواستفاده مالی ومعنوی وبی اخلاقی ها درشبکه های اجتماعی بزنند. چرا که بسیاری از افراد با این ذهینیت که هرگونه فعالیت آنان در فضای مجازی بدون ضمانت اجرایی و مجازات است به چنین اعمالی دست می زنند. درحالی که قانونگذارتمامی این فعالیت ها را جرم تلقی وبه مرتکبان مسئولیت کیفری تحمیل می کند و ادعای مرتکب جرم مبنی بر عدم اطلاع از جرم بودن عمل ارتکابی و مجازات عمل قابل قبول نبوده و مرتکبان به کیفر متناسب با جرم ارتکابی محکوم خواهند شد. تلگرام نیز به سبب اینکه بخشی از این فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، مستثنی از این امر نمی باشد.

4-جامعه سرمایه داری جهانی، با رویکرد و اهدافی مشخص، به سمت پیاده سازی و عملیاتی نمودن خط مشی خود است. در این راستا، از ابزارهای قدرتمندی نیز برخوردار است و استفاده می کند. سرمایه داری همواره خواهان درنوردیدن انواع مرزهای سیاسی، اخلاقی، دینی و... بوده و توجه اصلی اش بر سیطره بازارهای مصرف و در اختیارداشتن غیرارادی خواست انسان های دیگر می باشد. شبکه های مجازی، ابزاری مناسب و کارا در راستای تحقق اهداف سرمایه داری هستند که با توجه به وسعت و عمق اثرگذاری آنها در جهان، با کمترین هزینه ممکن، به دنبال تحقق برنامه های خود هستند. به عبارت ساده تر، سرمایه داری، به صورت نامحسوس، ایده ها و برنامه های خود را در قالب رنگین و مخلوط، از طریق این شبکه های اجتماعی به جهانیان عرضه می دارد و بسیاری از کاربران متوجه این تهاجم نامحسوس نمی باشند. یکی از آشکارترین این اثرپذیری، دفاع بی چون و چرای بسیاری از کاربران از این شبکه ها و محتوای آنها و روش کارشان است.

 

جمع بندی

بنابراین توضیحات، می توان گفت که تلگرام، یکی از برنامه های پرطرفدار شبکه های اجتماعی است که دارای مزایا و معایب مختص خود می باشد و این برنامه نیز به مثابه بسیاری از ابزارهای زندگی بشری، بستگی ویژه ای به کاربر و نوع استفاده و میزان و سطح استفاده از آن دارد. مبرهن است که می توان از این برنامه در راستای اهداف کشور ایرانی اسلامی خود بهره مند گردیم و اطلاع رسانی کافی و آگاهی بخشی مقتضی را به تناسب اقشار مختلف و رده های سنّی انجام دهیم تا از معایب و اثرات مخرّب آن کاسته شود و بر مزایا و سودبخشی آن به نفع ارزش ها و آرمان های جامعه خود، افزوده گردد.

منبع

شیخی، غفور (1394) مزایا و معایب تلگرام، پیام وحدت، شماره 29، ص85