گوهر نهفته بیانات رهبری: پژوهش

نادانی بشر در طول تاریخ هزاران برابر بیشتر از دانایی و شناختش بوده است و دانایی و شناخت همواره مانند گوهرها و صدف های ارزشمند در میان لجن و گل و لای و آلودگی جامعه نهفته و پنهان اند. بسیاری از مشکلات و معضلات فردی و اجتماعی از مشاجره های خانوادگی و دل آزردگی ها و تیرگی ها گرفته تا بروز جنگ ها و استعمارها و گسترش خرافات و... به دلیل نبود یا کمبود میزانی از دانایی و آگاهی و شناخت است و پژوهش، مناسب ترین ابزار و ساز و کار و مهارت لازم برای رسیدن و دست یافتن به این دانایی و شناخت وکنار زدن آلودگی ها و مانع ها و پرده های پوشاننده است. از این رو پژوهش، سخت و مشکل است و کاری آسان نیست. حاصل پژوهش نیز غالباً چون نیاز به تغییر وضع موجود و اقدام کردن و به هم خوردن آسایش عادت شده دارد چندان باب میل و رغبت جامعه نیست. اهمیت دادن به امر مقدس پژوهش، ارتباط مستقیمی با بستر فرهنگی جامعه، شعور عمومی و پیشینه تاریخی آن کشور و ملت دارد. متاسفانه در بسیاری از جوامع عقب نگه داشته شده، هزینه اختیاری و انتخابی برای نادانی ها – که غالباً ساده و لذت بخش و عادت واره اند- بیش از هزینه برای دانایی های لازم و اجباری است که غالباً مستلزم تلاش و عمل اند. از این رو رهبر معظم انقلاب، حکیمانه، همراه با بیان نکات و توصیه های ارزشمند دیگر، امر مهم اهتمام به پژوهش را هم در سخنرانی های پیشین و هم امسال در جمع دانشگاهیان (13/04/94) مطرح نموده اند:

« چندسال است که بنده در همین جلسه و در جلسات دیگر و در دیدارهای خصوصی با مسئولین اجرائی کشور، روی این مسئله تکیه کرده‌ام، متأسّفانه اطّلاعاتی که به من میدهند و گزارشی که به من میدهند، نشان میدهد که نه، این حرفهای ما مثل نصیحت است... با این چشم نگاه شده؛ این‌جور نیست؛ باید سعی بشود».

هر فرد، شرکت، گروه یا جامعه ای که مبنای حرکت خود را بر پژوهش و شناخت حاصل از آن قرار دهد به مرور نتایج مثبت انباشت سرمایه ها (اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و...) را در می یابد و این مهم حاصل نمی شود مگر آنکه سه اصل زیربنایی ذیل، مورد توجه اساسی و عملیاتی قرار گیرند:

اول- بودجه پژوهش: رهبر معظم فرمودند:«یک نکته‌ی دیگر مسئله‌ی سهم بودجه‌ی پژوهش است...سهم بودجه‌ی پژوهش مهم است». در این راستا لازم به ذکر است که  در حال حاضر بودجه پژوهش و توسعه چین برابر با1/98 درصد از تولید ناخالص داخلی GDP، ژاپن 3/35، ، آمریکا 2/75، تایوان 3/05، مالزی 1/07، ترکیه /86، ایران /5 وکره جنوبی 4/35 است که از رژیم اشغالگر قدس که بالاترین بودجه پژوهش و توسعه را در اختیار دارد، سبقت گرفته است. «تاکنون طی ۵ برنامه ۵ ساله توسعه (در ۲۵ سال اخیر) و طبق قوانین باید تا پایان سال ۱۳۹۴ به ۳ درصد اعتبار پژوهش می رسیدیم ولی اکنون متاسفانه به هر دلیل موجه و یا غیرموجه، حدود نیم درصد به پژوهش اختصاص پیدا کرده است»

دوم- کیفیت عملیاتی سازی پژوهش ها: رهبر معظم فرمودند:« یکی هم صَرف درست و برنامه‌ریزی‌شده‌ی منابع مالی پژوهش؛ باید درست صرف بشود و درست در جای خود قرار بگیرد». در این راستا وزارت علوم باید توجه ويژه به مقولاتي از قبيل تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي، تقاضا محور كردن پژوهش‌ها، كيفي‌گرايي و ماموريت‌گرا كردن دانشگاه‌ها، فراهم نمودن زير ساخت‌هاي لازم براي توسعه شركت‌هاي دانش بنيان و... را مدنظرجدی قرار دهد. متاسفانه در بسیاری از اداره ها و ارگان ها بودجه پژوهش فعلی نیز در قالب چند پروپوزال کلیشه ای و موضوعات تکراری با مجریان غیرمتخصص صرف می شود.

سوم- ایمان عمومی به پژوهش: رهبر معظم فرموده اند:«بايد علم و پژوهش را به عنوان يك باور عمومى در بياوريم تا يك همت همگانى بر اين كار گماشته شود؛ يعنى حقيقتاً مسئله‏ى كل نظام بشود... موضوع علم و پژوهش در كشور، یك موضوع جدى است؛ ... از جمله‏ى چیزهایى است كه زیرساخت همه‏ى پیشرفتهاى كشور در امور توسعه‏ى مادى و صنعتى و به تبع آن مالى و سیاسى و بین‏المللى است». در این راستا تک تک افراد جامعه (از تصمیم مهم ازدواج گرفته تا انتخاب دوست و رشته و..) و مسئولین کشور (از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و شورای شهر و...)  تا بخش مهم و تاثیرگذار غیردولتی، بهتر است به ضرورت و اهمیت پژوهش ایمان بیاورند. پژوهش ایجاد مصونیت برای جلوگیری از هدر رفتن سرمایه، زمان و تکررآزمون-خطاست.

پیشنهادها

-پیشنهاد می گردد بار دیگر رجوع و مروری جدی بر بیانات رهبر معظم انقلاب از گذشته تاکنون بر امر مهم و زیربنایی پژوهش و توسعه داشته باشیم و مسئولان کلان و میانی و خرده کشور نگاهی جدی تر و دلسوزانه تر و برنامه ریزی شده تر به این مهم داشته باشند.  به نقل از قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت عرض می کنم:«من به عنوان یک شهروند و استاد دانشگاه از نمایندگان مجلس گله دارم که علی رغم تاکیدات رهبری، هیچ وقت در یک نطق پیش از دستور برای وضعیت پژوهش گله نکرده اند»!

-صداو سیما و متولیان آموزشی و فرهنگی (دانشگاه، آموزش و پرورش، شورای عالی فرهنگ، سازمان تبلیغات اسلامی و...) در سطح گسترده ای ضرورت پایبندی به امر پژوهش در امورات زندگی و مسائل کشور را آموزش دهندو تبلیغ نمایند و از نمونه های موفق در این زمینه در راستای الگودهی و الگوگزینی برای نسل جدید و معاصر عمل نمایند. اگر جامعه ایمان بیاورد که پژوهش و دانایی بعنوان فریضه و سلاحی ارزشمند زیبنده و لازم است قدرت سایبری، پدافندغیرعامل و دفاع دربرابر جنگ نرم بسیار حرفه ای تر و اثربخش تر و همگانی صورت می گیرد و از انواع پرونده های دادگاه و معضلات اجتماعی و دسیسه های سیاسی مصون خواهیم بود. ترویج و اشاعه این فرهنگ پژوهش که سابقه طولانی به واسطه حکومت سلطنتی در تاریخ ایران ندارد، وظیفه خطیر نهادهای فوق است.

بازنشر و انعکاس این مطلب در سایت زریـــان

بازنشر و انعکاس این مطلب در سایت روانگــه

بازنشر و انعکاس این مطلب در سایت کانی پرس